کد مطلب:35223 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:31

گنجینه پرسمان » اعتقادات

براهين متكلمين درباره عصمت انيباء چه ميباشد؟

1- اگر پيامبران- كه از عالم غيب و ماوراي طبيعت كه در دسترس حواس انسان نيست، خبر ميدهند- مصون از دروغ عمدي و سهوي و نسياني نباشند، گزارش آنان اطمينان آور نخواهد بود و مجرد برخورداري از ملكه عدالت كافي نيست، زيرا عدالت، احتمال دروغ عمدي را نفي ميكند ولي احتمال سهو و نسيان را نفي نميكند. با چنين احتمالي چگونه ميتوان به گزارش غيبي آنان اعتماد كرد و سرنوشت ابدي خويش را به گزارش محتمل الخطاي آنان سپرد؟

البته در اخبار عادل در باره امور عادي، ميتوان به اصول عقلائي، مانند «اصالت عدم سهو و نسيان» اكتفا كرد و آن خبر را صحيح تلقي كرد ولي اصول مذكور تنها مفيد گمان و مظنه است كه اگر چه در فروع دين ميتوان آنها را پذيرفت، ليكن در اصول دين كه بايد بر اساس علم و يقين باشد، نميتوان به آنها اكتفا كرد. از طرف ديگر كلام معصوم ميتواند حد وسط برهان قرار گيرد و اگر احتمال سهو و نسيان نسبت به پيامبران روا باشد، اِخبار آنان يقين آور نبوده، نميتوان كلام آنها را حد وسط قرار داد، زيرا مقدمات برهان بايد يقيني باشد و گرنه مفيد نتيجه قطعي نخواهد بود.

2- از آن جا كه پيامبران اسوه و الگوي مردمند و جامعه در رفتار و گفتار خود به آنها اقتدا ميكند، اگر احتمال خلاف نسبت به آنان روا باشد، نميتوانند الگو قرار گيرند.

3- اگر پيامبران اهل عصيان باشند، بايد آنان را از اين عمل نهي كرد و هشدار داد، و از طرفي اطاعتشان واجب و ايذا و آزارشان حرام است و اين تناقص درمقام عمل است كه از نظر عقل مردود است.

البته بايد توجّه داشت كه سه برهان مذكور با توجه به حد وسطهاي آنها، ناظر به مقام اثبات است، نه راجع به مقام ثبوت و تعالي و كمال نفس پيامبران.

---

: آية الله جوادي آملي
تفسير موضوعي قرآن كريم ج 9 (سيرة رسول اكرم در قرآن)